 |
6663 sayılı kanun ile doğum yapan bayan memurlara ve evlat edilen memurlara yeni haklar
|
6663 sayılı kanun ile doğum yapan bayan memurlara ve evlat edilen memurlara yeni haklar getirilmiştir.
29/1/2016 tarihli resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6663 sayılı kanun ile doğum yapan bayan memurlara ve evlat edilen memurlara yeni haklar getirilmiştir.
Buna göre;
1- "Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilir."
Editör değerlendirmesi: Bu madde ile erken gerçekleşen doğumlarda analık iznin erken başlamasından kaynaklanan fark doğum sonrası süreye eklenmiş ve analık izni süresi kaybı önlenmiştir.
2- Yarı zamanlı çalışıp tam maaş ödenmesi
“Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği halinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir. Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hallerinde bu süreler on iki ay olarak uygulanır. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de, istekleri üzerine (A) fıkrası uyarınca verilen sekiz haftalık iznin bitiminden itibaren bu haktan aynı esaslar çerçevesinde yararlanır."
Editör değerlendirmesi: doğum sonrası analık izninin bitiminden (bu süre 8 haftadır eğer memur doğum öncesi 5 haftayı doktor raporu ile doğum sonrasına aktarmış ise bu süre 13 haftadır ve Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir.) ayrıca süt izni kullanmaksızın ilk çocukta 2 ay ikinci çocukta 4 ay ve sonraki çocuklarda 6 ay süreyle memurlar için belirlenen haftalık 40 saat çalışma süresinin yarısı kadar çalışma yapabilir. Bu süre idare ile istişare edilerek belirlenir. Memur isterse ve idare onay verirse 08.00-12.00 saatleri arası çalışma yapabilir. Bu çalışması karşılığında memura fiilen çalışması karşılığı ödenen (Döner sermaye, Ek ders ve fazla çalışma ücreti vb. ) ücretler hariç maaş ve sabit ödemeleri ödenir. Emekli primleri açısından herhangi bir kesintiye gidilmez.
3- Doğum sonrası yarım zamanlı çalışma;
“Doğum yapan memurlar doğum sonrası analık izninin veya 104 üncü maddenin (F) fıkrası uyarınca kullanılan iznin, eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde, ayrıca süt izni verilmeksizin haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilirler. Bu kapsamda yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, aynı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla başvuru tarihini izleyen ay başından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilir. Bu fıkra hükmünden yararlanan memura, yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen ay başından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılır. Bunların fiili çalışmaya bağlı ödemeleri hakkında ise ilgili mevzuat hükümleri uygulanmaya devam olunur. Derece yükselmesi ile kademe ilerlemesi için aranan süreler açısından bu şekilde çalışılan dönemdeki hizmet süreleri yarım olarak dikkate alınır. Bu kapsamdaki memurun çalışma saatleri ilgili kurum tarafından belirlenir. Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de istekleri üzerine çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten veya 104 üncü maddenin (A) fıkrası uyarınca sekiz haftalık izin verilmesi ya da aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca izin kullanılması halinde bu izinlerin bitiminden itibaren bu fıkra hükümlerinden yararlanır.”
4- “Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile bu haktan yararlanamayacak memurları; hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir."
Editör değerlendirmesi: Tıpkı yarı zamanlı çalışmada oluğu gibi bu madde de haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışılacak olup yarı zamanlı çalışmadan farklı olarak bu süre çocuğun mecburi ilk öğretim çağına başladığı tarihi takip eden ay başına kadar belirlenmiş ve bu sürede yarı zamanlı çalışan memurum tüm mali hak ve sosyal yardımlarının yarısı ödenecek (Maaş sabit ek ödeme ve denge tazminatı gibi) fiilen çalışmaya bağlı (döner sermaye ve ek ders gibi) ödemelerinin ise tamamı kesilecektir. Ayrıca bu dönemde memurun SGK primleri yarım ödenecek, derece / kademe ilerlemesi yine yarı süre ile değerlendirilecektir.
Eski hükümde ise yeni doğum yapan kadın memur için:
“Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izni doğum çocuğun emzirilmesi için tanınan bir haktır.”
İbaresi geçmektedir. Bir karşılaştırma yapılacak olursa;
-Sadece süt izninden faydalanan bir memur analık izni sonrası; ilk altı ay 3 saat ve ikinci altı ay günde 1,5 saat olmak üzere
Bir ayda toplam çalışılması gereken mesai saati : 8*5=40 * 4= 160 saat
Süt izni kullanıldığında ayda toplam çalışılması gereken saat: 5*5= 25 *4=100 saat
İlk altı ay için çalışılması gereken saat: 125*6 =750 saat
İkinci altı ay için çalışılması gereken saat: 780 saat
Örneğin ikinci çocuğunu doğurmuş bir memur yarı zamanlı çalışıp tam maaş alma maddesinden faydalanmak isterse; analık izni sonrası 4 ay yarı zamanlı çalışacaktır
4 ay için çalışması gereken saat: 320 saat (ayrıca süt izni kullanamaz)
4 ay için Süt izni kullansaydı çalışması gereken saat: 400 saat
Burada yarı zamanlı çalışma cazip gibi görünmektedir ancak her 3 sistemde analık izni sonunda başlanabilmektedir ve sadece birisinden faydalanılabilmektedir. Birinci çocuğunu doğuran memur ilk iki ay yarı zamanlı çalışma yapıktan sonra geri kalan süreler için süt iznini kullanabilecekmidir. Bu gibi hususlar henüz netlik kazanmamıştır.
Ayrıca “Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile bu haktan yararlanamayacak memurları; hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir." denilmektedir ancak yasa yürürlüğe girmesine rağmen usul ve esaslar hakkında henüz bir bakanlar kurulu kararı bulunmamakta, uygulamadaki ayrıntıları gösterir yönetmelik ve genelgeler de henüz çıkmamıştır.
Ali SELVİ
Mutemet/Yazar
Yorum Gönder