 |
| Mazeret izinleri-babalık izni-evlilik izni-ölüm izni |
Babalık İzni , Evlilik İzni ve Ölüm İzinleri
Babalık , Evlilik ve Ölüm İzinleri 657 Sayılı Kanunun Mazeret izni başlıklı 104.maddesinin (b) fıkrasında ele alınmıştır.
Babalık izni bir mazeret iznidir. Bu sebepten izin mazeretin ortaya çıkma anından itibaren kullanılabilir.
(Değişik: 13.2.2011-6111/106) maddesi uyarınca eşi doğum yapan memura, İsteği üzerine On (10) gün babalık izni verilir.
Aynı madde uyarınca kendisinin veya çocuğunun evlenmesi halinde Yedi (7) gün evlilik izni;
Çocuğunun, eşinin veya kendisinin anne-babası veya eşinin anne-babasının ölümü halinde de isteğe bağlı olarak Yedi (7) gün ölüm izni verilir.
Mazeret izinleri ilgili Devlet Personel Başkanlığının Mütaalasında açıkta kalan bazı soruların cevapları bulunmaktadır.
1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 104 üncü maddesinde yer alan mazeret izninin kullanımı hk. (04/04/2011-3419)
Yıllık izinler ile mazeret izinlerinin kullanımı ve sürelerin hesaplanması ile ilgili hususlarda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazı incelenmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun ‘İzin’ başlıklı 23 üncü maddesinde; "Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler." hükmüne 102 nci maddesinde "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanlar için 20 gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." hükmüne 103 üncü maddesinde de; "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.
Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilemez.
Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir. " hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, mezkur Kanunun 104 üncü maddesinde doğum, ölüm, evlilik ile ilgili mazeret izinleri düzenlenmiş olup, (C) fıkrasında ise; “(A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür. ” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde; yıllık izinlerin amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabileceği belirtilerek zaman bakımından idareye takdir yetkisi tanınmış olup, 1-2 gün yıllık izin talebinde bulunan personele bu süreler kadar izin verilmesine engel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ayrıca, mezkur Kanunun 104 üncü maddesinin (C) fıkrasında yer verilen mazeret izninin, yıllık izne ilave bir izin gibi görülmemesi gerektiği, yıllık izin hakkı olan personele bazı istisnai durumlarda anılan madde kapsamında mazeret izni verilmesi mümkün olmakla birlikte amirin bu konuda takdir yetkisinin olduğu, takdir yetkisi kullanılırken mazeretin niteliği ile birlikte ilgilinin yıllık izin hakkının olup olmadığı hususunun da dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmasının uygun olacağı mütalaa edilmektedir.
2- 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin B fıkrasında yer verilen mazeret izinlerinin başlangıç tarihleri hk. (18/05/2011-9645)
657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin B fıkrasında yer verilen mazeret izinlerinin hangi tarihten itibaren kullanılacağı hususunda, gerek mezkur Kanunda gerekse 15/04/2011 tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan Kamu Personeli Genel Tebliğinde herhangi bir düzenlemeye yer verilmediğini belirten ve söz konusu mazeret izinlerinin hangi tarihte başlayacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Mazeret izni” başlıklı 104 üncü maddesinin B fıkrasında; “Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.” hükmüne yer verilmiş, ancak bu izinlerin hangi tarihlerden itibaren kullanılacağı hususunda herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm çerçevesinde; 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin B fıkrasındaki sebeplere dayalı olarak verilen mazeret izinlerinden,
1) Evlilik sebebine dayalı olarak verilen mazeret izninin, resmi nikahın gerçekleştiği tarihten, ancak nikah ve düğünün farklı tarihlerde yapılması durumunda, memurun tercihi de göz önünde bulundurularak resmi nikah yahut düğün tarihinden,
2) Babalık izni ile ölüm üzerine verilen mazeret izninin ise, söz konusu mazeretlerin vuku bulduğu tarihten, diğer bir deyişle doğumun veya ölüm olayının meydana geldiği tarihten,
itibaren başlamak suretiyle kullandırılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
3- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104 üncü maddesine istinaden memura eşinin doğum yapması halinde isteği üzerine verilen 10 günlük babalık izninin, doğum olayının meydana geldiği tarihten 15 gün veya 1 ay sonra talep edilmesi halinde verilip verilemeyeceği hk. (23/12/2011-22333)
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104 üncü maddesinin (B) bendinde; “Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; … verilir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 15/04/2011 tarihli ve 27906 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Personeli Genel Tebliğinin( Seri No:2) “B) Sicil, Disiplin ve Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar” başlıklı (B) bendinin 10 Nolu açıklamasında; “6111 sayılı Kanunla 657 sayılı Kanunun 100 ve 101 inci maddelerinde yapılan değişiklikle, özürlü memurların günlük çalışma süreleri ile hamile ve özürlü memurların gece nöbeti ve gece vardiyası görevleriyle ilgili bu memurlar lehine düzenlemeler yapılmış, 104 üncü maddede yapılan değişiklikle de eşi doğum yapan memura verilen üç günlük izin, babalık izni adı altında yeniden isimlendirilerek süresi on güne çıkarılmıştır. Mezkur düzenlemeler ile aynı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında yer alan aylıklı refakat izninden; 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinde yer alan, “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda uygulanması sırasında birliği sağlamak ve doğacak tereddütleri gidermekle Devlet Personel Başkanlığı yetkili ve görevlidir.
Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” hükmü çerçevesinde kamu iktisadi teşebbüslerinde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3/c maddesi kapsamında görev yapan sözleşmeli personel de aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlandırılacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla;
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 104 üncü maddesinin (B) bendinde düzenlenen babalık izninden 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3/c maddesi kapsamında görev yapan sözleşmeli personelin de aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlandırılması gerektiği,
- Devlet memuruna isteği üzerine verilen söz konusu iznin eşinin doğum yaptığı tarihten itibaren başlaması gerektiği, doğum olayının gerçekleştiği tarihten itibaren 15 gün veya 1 ay sonra bahsi geçen babalık izninin verilemeyeceği mütalaa edilmektedir.
4- Yıllık izni bulunan Devlet memuruna mazeret izni verilmesi hakkında. (16/04/2012 – 6675)
Başkanlığınızda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/B maddesi gereğince sözleşmeli olarak çalışan personelden yıllık izne hak kazanamayanlara hastalık, doğum ve ölüm hallerinde verilen mazeret izni dışında 10 günlük mazeret izni verilip verilemeyeceği ile 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapan personele yıllık izinleri varken mazeret izni verilip verilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 28/06/1978 tarihli ve 16330 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"ın 9'uncu maddesinin ilk fıkrasında yıllık izinlere ilişkin olarak; "160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kurumlarda Sosyal Güvenlik Kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verilir." hükmü ile hizmet süreleri bir yıldan az olan personele yıllık izin verilemeyeceği, 5'inci fıkrasında ise mazeret iznine ilişkin olarak; "Sözleşmeli personele isteği üzerine; eşinin doğum yapması halinde iki gün, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde ve her olay için üç gün ücretli mazeret izni verilir." hükmü düzenlenmiş olup, anılan Esaslarda mazeret izni adı altında farklı bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "İzin" başlıklı 23'üncü maddesinde; "Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler." hükmüne, 102'nci maddesinde "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." hükmüne, 103'üncü maddesinde de; "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez. Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir." hükmüne yer verilmiştir.
Mezkur Kanunun 104'üncü maddesinde doğum, ölüm, evlilik ile ilgili mazeret izinleri düzenlenmiş olup, (C) bendinde ise; "(A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde;
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/B maddesi gereğince sözleşmeli olarak çalışan personelden hizmet süreleri bir yıldan az olduğu için yıllık izne hak kazanamayanlara "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"m 9'uncu maddesinin 5'inci fıkrasında sayılanlar dışında mazeret izni verilemeyeceği,
-Mezkur Kanunun 104'üncü maddesinin (C) bendinde yer verilen mazeret izninin, yıllık izne ilave bir izin gibi görülmemesi gerektiği bununla birlikte yıllık izin hakkı olan personele bazı istisnai durumlarda anılan madde kapsamında mazeret izni verilebileceği, amirin izne esas mazereti değerlendirmede takdir yetkisinin olduğu, takdir yetkisi kullanılırken mazeretin niteliği ile birlikte ilgilinin yıllık izin hakkının bulunup bulunmadığı hususunun da dikkate alınarak bir değerlendirme yapılabileceği mütalaa edilmektedir.
Kenan YILMAZ
Mutemet / Editör
Yorum Gönder